Làng Mai Xá không chỉ được biết đến là một làng quê có nhiều phong cảnh đẹp[5] mà còn nổi tiếng với nghề làm chắt chắt - một nghề không phải chịu nhiều rủi ro do thiên tai gây ra nên có thể kiếm ra tiền vào cả mùa nắng lẫn mùa mưa, mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho dân làng[1][21]. Mỗi khi nhắc đến làng Mai Xá, người ta liên tưởng ngay đến làng nghề cào chắt chắt và lễ hội rước hến đặc sắc có từ lâu đời[15][22].

Ngày nay làng Mai Xá vẫn còn lưu giữ được nhiều nghề truyền thống, nhiều lễ hội đa dạng và phong phú và những giá trị văn hóa truyền thống mang tính cộng đồng cao như: tế thu, chạp mả, hội đua thuyền, cúng xuống đồng, cúng cầu rạy, cầu ngư [15]...

Là một làng quê nằm ven con sông Hiếu – nơi có con chắt chắt sinh sống, cuộc sống của người dân làng Mai Xá đã gắn bó với nghề cào chắt chắt từ bao đời nay nên được gọi là nghề truyền thống của làng[5].

Lễ hội rước hến

Lễ hội rước hến làng Mai Xá là nét đẹp văn hóa dân gian ở làng quê vùng sông nước Quảng Trị, thể hiện tín ngưỡng và đạo lý "Uống nước nhớ nguồn" của cư dân làm nghề sông nước đối với tổ nghề và tiền nhân. Lễ hội này được tổ chức định kỳ 3 năm một lần tại bến đò lịch sử thôn Mai Xá[22] (chỗ sông Thạch Hãn và sông Hiếu gặp nhau), nơi con hến sinh sôi nảy nở[15]. Người thợ cào chắt chắt làng Mai Xá luôn nhớ nằm lòng câu: "Rằm tháng hai cầu rạy, rằm tháng bảy cầu an"[5].

Người Mai Xá rất giỏi khai thác con chắt chắt[21]. Để tỏ lòng biết ơn người đã cho họ một nghề làm ăn, một sức khỏe tốt và cả những điều may mắn trên sông nước, những hộ làm nghề cào thường tổ chức lễ cúng tổ nghề linh đình[5]. Cào chắt chắt là "nghề sông nước", nên họ cũng cúng "cầu an" để mong muốn mọi việc được "thuận buồm xuôi gió" và mưa thuận gió hòa, sông nước yên bình trong suốt quá trình hành nghề[15].

Làng Mai Xá được xem là "cái nôi" đua thuyền ở tỉnh Quảng Trị[23] do cuộc sống lao động của một bộ phận dân làng quanh năm gắn liền với nghề sông nước - một hoạt động mang nhiều yếu tố tâm linh. Lễ hội đua thuyền là dịp để dân làng cầu năm mới mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an, vụ mùa bội thu.

Đặc sản

Ẩm thực ở Mai Xá, nổi tiếng nhất là món bún chắt chắt (người dân làng quen gọi là bún hến). Đây là một món ăn được chế biến từ chắt chắt, là món đặc sản của làng[5][24]. Khi thưởng thức các món chắt chắt ở làng Mai Xá, nhiều người thấy món ăn này ngon quá không ngần ngại gọi tiếp lần thứ hai, thứ ba, có người ăn xong còn mua thêm mang về[21].

Chắt chắt là loài sinh vật nước lợ, tập trung sinh sống ở sông Thạch Hãn. Nước chắt chắt rất ngọt, bổ dưỡng, vì thế, từ lâu chắt chắt đã trở thành món khoái khẩu của nhiều người[21][25]. Ngày trước, chắt chắt là món ăn của nhà nghèo, dân quê, nhưng nay đã trở thành món đặc sản của không ít nhà giàu[21].

Ngoài món bún hến, bánh học cũng là một đặc sản của làng. Đây là loại bánh được làm từ nếp mới loại dẻo thơm, thường chỉ được làm vào ngày Tết. Khởi đầu, người ta rang nếp xong đem trộn với đường, gừng và đậu phộng, cho vào khung gỗ (có kích thước khoảng 12 x 30 cm) rồi dùng thanh gỗ nhỏ đóng cho đến khi bánh cứng chắc.